Tam Quan Đại Đế tứ phúc, xá tội, tiêu tai

Theo Tam giáo nguyên lưu sưu thần đại toàn 三教源流搜神大全: Tam Quan Đại Đế 三官大帝 còn được gọi là Tam Quan Đế Quân 三官帝君, Tam Nguyên Đại Đế 三元大帝, đây là hợp xưng của 3 vị tôn thần: Thiên Quan Tử Vi Đại Đế 天官紫微大帝, Địa Quan Thanh Hư Đại Đế 地官清虚大帝, Thuỷ Quan Động Âm Đại Đế 水官洞阴大帝.

Truyền thuyết kể rằng: vào thời cổ có một chàng trai họ Trần, rất khôi ngô tuấn tú, 3 cô gái con của long vương đều yêu chàng. Về sau 3 long nữ được gã cho chàng  trai họ Trần này, đồng thời 3 cô lần lượt sinh ra 3 người con vào rằm tháng Giêng, rằm tháng 7 và rằm tháng 10. Ba người con này đều thần thông quảng đại, pháp lực vô biên, nên Nguyên Thuỷ Thiên Tôn 元始天尊 phong cho người con cả là Thượng Nguyên Nhất Phẩm Cửu Khí Thiên Quan Tứ Phúc Tử Vi Đại Đế 上元一品九气天官赐福紫微大帝, phong cho người con thứ hai là Trung Nguyên Nhị Phẩm Thất Khí Địa Quan Xá Tội Thanh Hư Đại Đế中元二品七气地官赦罪清虚大帝, phong cho người con thứ ba là Hạ Nguyên Tam Phẩm Ngũ Khí Thuỷ Quan Giải Ách Động Âm Đại Đế 下元三品五气水官解厄洞阴大帝. Do bởi họ sinh vào 3 ngày: Thượng nguyên, Trung nguyên và Hạ nguyên nên gọi chung là Tam Nguyên Đại Đế.

Tam Nguyên Đại Đế nắm giữ việc hoạ phúc chốn nhân gian, những ai muốn có được công danh phú quý thì cầu Thiên Quan ban cho phúc, những ai muốn miễn khỏi tội thì cầu Địa Quan xá miễn, những ai gặp nạn muốn được tiêu tai thì cầu Thuỷ Quan giải cứu. Thời Hán, Trương Thiên Sư 张天师 đã lấy “Tam Quan thủ thư” 三官手书 để răn đạo chúng: con người sở dĩ sinh bệnh là do gây ra tội nghiệt. Vì vậy sau khi bị bệnh, cần phải đem tên tuổi của người bệnh viết thành 3 bài văn, một bài dâng lên trời, một bài chôn dưới đất, một bài ném xuống nước, hướng đến Thiên Quan, Địa Quan, Thuỷ Quan cầu tiêu tai giáng phúc.

 Do bởi Tam Quan Đại Đế có thể tiêu tai giáng phúc nên được mọi người tin tưởng và sùng bái. Trong đó, Thiên Quan được xem là Phúc thần, đặc biệt được mọi người ưa thích. Hình tượng của vị thần này là thân mặc quan bào màu đỏ, lưng thắt đai ngọc, tay cầm tấm “Thiên Quan tứ phúc” 天官赐福, nét mặt tràn đầy hoan hỉ. Trong dân gian, “phúc” và “tài” thường gắn bó với nhau vì thế mọi người lại sùng bái vị thần này như một vị “Tài thần”. Có khi họ còn đem Thiên Quan kết hợp với Thọ tinh, Lộc tinh hợp xưng là Tam tinh “Phúc Lộc Thọ”. Mỗi khi đến ngày Tam nguyên dân chúng đến miếu kính bái Tam Quan Đại Đế, hi vọng được Thiên Quan ban cho phúc, Địa Quan xá cho tội và Thuỷ Quan trừ cho tai hoạ, có được cuộc sống bình an hạnh phúc.

Huỳnh Chương Hưng ( Việt dịch)
 Quy Nhơn 11/4/2013

Dịch từ nguyên tác Trung văn
TAM QUAN ĐẠI ĐẾ TỨ PHÚC, XÁ TỘI, TIÊU TAI
三官大帝赐福,赦罪,消灾
Trong quyển
ĐẠO KINH CỐ SỰ
道经故事
Biên soạn: Dương Ngọc Huy 杨玉辉
Tứ Xuyên văn nghệ xuất bản xã, 2002.