Thần thoại Trung Quốc là sản vật của văn hoá truyền thống thời thượng cổ Trung Quốc, phản ánh tư tưởng thuần phác của dân tộc Hoa Hạ thời kì đầu cùng với sự huyễn tưởng nguyên thuỷ của người cổ đại đối với hiện tượng tự nhiên và cuộc sống xã hội. Câu chuyện và truyền thuyết thông qua hình tượng siêu tự nhiên và hình thức huyễn tưởng biểu hiện ra là bản thân tự nhiên và hình thức xã hội thông qua tưởng tượng đã dùng một phương thức nghệ thuật không tự giác để gia công.
Nhìn chung, thần thoại thông qua việc lấy thần tiên làm nhân vật chính, nổi tiếng với các vai yêu ma quỷ quái, Phật cùng Bồ tát: Những nhân vật này bao gồm các loại thần tự nhiên và nhân vật anh hùng được thần hoá. Biểu hiện của tình tiết mà thần thoại thông qua là sự biến hoá, thần lực, kì văn dị sự, chiến tranh, ái tình ... Hơn nữa bao hàm các loại ngụ ý và mê tín phong kiến, ý nghĩa của câu chuyện thần thoại thường hiển thị là sự giải thích đối với hiện tương tự nhiên và xã hội nào đó, có loại biểu đạt tiên dân chinh phục tự nhiên, có nguyện vọng thay đổi xã hội. Chủ yếu thông qua phương thức viết và truyền khẩu tiến hành truyền bá đến nhân dân.
Chủng loại thần thoại
Hệ thống truyền thuyết cổ đại Trung Quốc chủ yếu phân làm 4 loại lớn: thần thoại thượng cổ, thần thoại tôn giáo, thần thoại dân gian, thần thoại văn học.
Những câu chuyện thần thoại thượng cổ nổi tiếng có:
àn Cổ sáng thế 盘古创世 (Bàn Cổ sáng tạo thế giới)
Nữ Oa bổ thiên tạo nhân 女娲补天造人 (Nữ Oa vá trời tạo ra con người),
Tinh Vệ điền hải 精卫填海 (Chim Tinh Vệ lấp biển)
Khoa Phủ trục nhật 夸父逐日 (Khoa Phủ đuổi theo mặt trời)
Đại Vũ trị thuỷ 大禹治水
Cung Công nộ xúc Bất Chu sơn 共工怒触不周山 (Cung Công giận húc đổ núi Bất Chu)
Tam hoàng Ngũ đế 三皇五帝
Thần Nông thị thường bách thảo 神农氏尝百草 (Thần Nông nếm trăm
loại cỏ)
Thương Hiệt tạo tự 仓颉造字 (Thương Hiệt sáng tạo chữ viết)
Hình Thiên vũ can thích 刑天舞干戚 (Hình Thiên múa can thích)
Quan Âm đắc đạo 观音得道
Bát tiên quá hải 八仙过海
Chung Quỳ tróc quỷ 钟馗捉鬼 (Chung Quỳ bắt quỷ)
Ma Tổ truyền thuyết 妈祖传说 (Truyền thuyết về Ma Tổ)
Cẩu giảo Lữ Động Tân 狗咬吕动宾 (Chó cắn Lữ Động Tân)
Thần nữ Dao Cơ 神女瑶姬
Can Tương Mạc Da 干将莫邪 (Can Tương và Mạc Da)
Diêm thuỷ nữ thần dữ Tương Vương 盐水女神与相王 (Nữ thần bộ lạc Diêm Thuỷ và Tương Vương)
Lẫm quân dữ Diêm thuỷ nữ thần 廪君与盐水女神 (Lẫm Quân và nũ thần bộ lạc Diêm Thuỷ)
Tửu tiên Đỗ Khang 酒仙杜康
Long Nữ bái Quan Âm 龙女拜观音
Nguyệt Lão khiên hồng ti 月老牵红丝 (Nguyệt Lão nối dây tơ hồng)
Thiên nga tiên tử dữ Cáp mô thần 天鹅仙子与蛤蟆神 (Thiên nga tiên tử và thần nhái)
Thái Sơn thạch cảm đương trừ yêu tị tà 泰山白敢当除妖避邪
Tứ đại thần thú 四大神兽
Thiên tiên phối 天仙配
Bạch xà truyện 白蛇传
Ngưu Lang Chức Nữ 牛郎织女
Thường Nga bôn nguyệt 嫦娥奔月
Hậu Nghệ xạ nhật 后羿射日 (Hậu Nghệ bắn mặt trời)
Ngô Cương phạt quế 吴刚伐桂 (Ngô Cương chặt quế)
Mạnh Khương nữ khốc đảo Trường thành 孟姜女哭倒长城 (Nàng Mạnh Khương khóc đổ Trường thành)
Toản mộc thủ hoả 钻木取火 (Dùi cây lấy lửa)
Hắc cẩu thực nguyệt 黑狗食月 (Hắc cẩu ăn mặt trăng)
Lương Sơn Bá dữ Chúc Anh Đài 梁山伯与祝英台(Lương Sơn Bá và Chúc Anh Đài)
Ngu Công di sơn 愚公移山 (Ngu Công dời núi)
Lạc thần Phục Phi 洛神宓妃 (Phục Phi nữ thần sông Lạc)
Mục Vương tây du 穆王西游 (Chu Mục Vương đi chơi phía tây)
Ma Cô hiến thọ 麻姑献寿 (Ma Cô chúc thọ)
Đan Chu hoá điểu 丹朱化鸟 (Đan Chu hoá chim)
Trí trảm độc giác long 智斩独角龙 (Dùng mưu trí chém độc giác long)
Bách Linh trừ long 百灵除龙 (Bách Linh diệt trừ rồng)
Vọng Đế đề quyên 望帝啼鹃
Tương tư thụ 相思树 (Cây tương tư)
Tế Công 济公
Trừ tịch truyền thuyết 除夕传说 (Truyền thuyết đêm giao thừa)
Thập nhị sinh tiếu 十二生肖 (Mười hai con giáp)
Lí ngư dược Long môn 鲤鱼跃龙门 (Cá chép vượt Long môn)
Dao tiền thụ hoà tụ bảo bồn 摇钱树和聚宝盆 (Cây rung tiền và chậu chứa tài vật)
Dương gia thất huynh đệ 杨家七兄弟 (Bảy anh em nhà họ Dương)
Ngũ huynh đệ 五兄弟
Thiên thư 天书
Đoan Ngọ tiết truyền thuyết 端午节传说 (Truyền thuyết tiết Đoan Ngọ)
Nhật Nguyệt đàm truyền thuyết 日月潭传说 (Truyền thuyết đầm Nhật Nguyệt)
Những câu chuyện thần thoại văn học nổi tiếng:
Na Tra náo hải 哪吒闹海
Đại náo thiên cung 大闹天宫
Tây thiên thủ kinh 西天取经 (Đi phương Tây thỉnh kinh)
Tam đả Bạch cốt tinh 三打白骨精 (Ba lần đánh Bạch cốt tinh)
Phong thần bảng 封神榜 (Bảng phong thần)
Tích sơn cứu mẫu 劈山救母 (Phá núi cứu mẹ)
Bảo Liên đăng 宝莲灯. (trích)
Huỳnh Chương Hưng (việt dịch), link: https://www.facebook.com/huynhchuonghung
Nguồn: https://baike.baidu.com/item/%E4%B8%AD%E5%9B%BD%E7%A5%9E%E8%AF%9D/67729