Truyền thuyết Thập Sát Hải
Thập Sát Hải 什刹海 ở phía tây nam Cổ Lâu 古楼 Bắc Kinh 北京, mặt nước rộng lớn, bốn phía trồng cây cao lớn như liễu, hoè, dương, phong cảnh cực đẹp. Vào mùa hè, tại Thập Sát Hải có thể chèo thuyền, mùa đông có thể trượt băng. Sau giải phóng, chính phủ đã triệt để chỉnh trang Thập Sát Hải, trên bờ dựng lan can bằng xi măng, điểm trang Thập Sát Hải cổ xưa trở nên mĩ lệ. Chữ “sát” 刹 trong Thập Sát Hải, người Bắc Kinh nói nhanh, nghe gần giống với chữ “quý” 季, chữ “giá” 价, chữ “diếu” 窖, nhân vì điều đó, nên có Hoạt tài thần Thẩm Vạn Tam 活财神沈万三 (Thần tài sống Thẩm Vạn Tam) (nguyên là ở phía ngoài Tây Tiện môn 西便门 tại Bắc Kinh có “Bạch Vân Quán” 白云观, trong miếu quán có “Tài thần điện” 财神殿. Theo lời của đạo sĩ: Tài thần lão gia chính là “Hoạt tài thần Thẩm Vạn Tam” của Bắc Kinh”. Ngoài ra còn có truyền thuyết: Họ Thẩm là người Tô Châu cuối triều Nguyên, tên là Thẩm Phú 沈富, hiệu là Trọng Vinh 仲荣. Nhân vì ông là thứ 3 trong số mấy anh em, cho nên mọi người gọi ông là “Thẩm Vạn Tam”. Thẩm Vạn Tam rất giàu, là người có tiền đầu tiên ở Giang Nam lúc đó. Khi Chu Nguyên Chương 朱元璋 triều Minh làm hoàng đế, định xây lớn tường thành Nam Kinh, nhưng không có nhiều tiền, Thẩm Vạn Tam thay hoàng đế cho xây 3 toà thành môn. Tâm lí hoàng đế Chu Nguyên Chương rất ghét người có tiền Thẩm Vạn Tam này, về sau bắt được lỗi, liền giết chết Thẩm Vạn Tam. Đó là câu chuyện ở Nam Kinh. Thẩm Vạn Tam chưa đến qua Bắc Kinh, nhưng tại Bắc Kinh lưu truyền câu chuyện về Thẩm Vạn Tam.)
Nhắc đến Thẩm Vạn Tam, người già ở Bắc Kinh không ai là không biết, ông ta là “Hoạt tài thần” (Thần tài sống). Hoạt tài thần phải là người có rất nhiều tiền, nhưng ông ta trong tay không có lấy một đồng, nghèo đến mức quần áo mặc không chỉnh tề, thế thì, ông ta làm sao lại gọi là Hoạt tài thần? Ông ta có thể biết dưới đất chỗ nào chôn vàng, chỗ nào chôn bạc. Thế thì tại sao ông ta không đi đào lấy chút vàng, chút bạc để đổi lấy quần áo? Không được, Thẩm Vạn Tam bình thường không nói được chỗ nào có vàng, chỗ nào có bạc, muốn có vàng có bạc ở Thẩm Vạn Tam, phải đánh ông ta thật hung, đánh thật gấp, ông ta hồ đồ chỉ chỗ nào, đào lên, quả là có bạc, có thế có vàng, đồng thời đánh thật dữ, từ chỗ ông ta chỉ, vàng bạc đào lên được càng nhiều. Thế nên, mọi người đều gọi ông ta là “Hoạt tài thần”.
Nhưng ai mà dám đánh ông ta! Người nhà ông ta không nỡ đánh ông. Với bách tính bình dân, không lí vô cớ đánh người. Như vậy, Thẩm Vạn Tam cùng với những người không chịu đánh ông, đều nghèo đến mức ăn không đủ no, mặc không đủ chỉnh tề. Một ngày nọ, hoàng đế muốn tu sửa thành Bắc Kinh, hoàng đế lại không muốn xuất tiền trong kho ra, liền cùng các đại thần thương lượng biện pháp. Các đại thần nói rằng:
- Cả khổ hải u châu này, ai có thể bỏ ra nhiều tiền?
Hoàng đế bảo rằng:
- Không có cách cũng phải nghĩ ra cách.
Về sau, có người đem chuyện Hoạt tài thần Thẩm Vạn Tam nói với hoàng đế. Hoàng đế vui mừng, lập tức cho bắt Thẩm Vạn Tam đến.
Quan binh phụng “thánh chỉ” của hoàng đế, nhanh chóng chạy đến nhà Thẩm Vạn Tam. Khi đến trước nhà Thẩm Vạn Tam, quan cũng cười, lính cũng cười, hoá ra là một gian nhà nhỏ rách nát. Một tên lính cười chế nhạo:
- Hoạt tài thần ở gian nhà nhỏ như thế này đây!
Tên quan nói:
- Mặc kệ nhà nhỏ hay lớn, chỉ cần bắt được Thẩm Vạn Tam, chúng ta xong việc.
Một tên lính tiến lên gõ cửa, từ trong nhà một ông lão bước ra, dáng người không cao, mặc chiếc khố cũ rách. Ông lão hỏi:
- Các ông tìm ai?
- Tìm Thẩm Vạn Tam.
Ông lão liền nói:
- Tôi chính là Thẩm Vạn Tam. Tìm tôi có việc gì?
Tên quan bảo rằng:
- Hoàng đế bảo chúng tôi tìm ông, ông mau đi theo chúng tôi.
Thẩm Vạn Tam biết không đi không được, liền theo quan binh đi gặp hoàng đế. (còn tiếp)
Huỳnh Chương Hưng
Quy Nhơn 12/11/2017
https://www.chuonghung.com/2017/01/dich-thuat-truyen-thuyet-thap-sat-hai.html
Nguyên tác Trung văn
THẬP SÁT HẢI ĐÍCH TRUYỀN THUYẾT
什刹海的传说
Trong quyển
THANH THIẾU NIÊN TỐI HỈ HOAN ĐÍCH
THẦN THOẠI CỐ SỰ
青少年最喜欢的
神话故事
Tác giả: Ngô Cảnh Minh 吴景明
Diên Biên nhân dân xuất bản xã, 2002
