Theo Lịch thế chân tiên thể đạo thông giám历世真仙体道通鉴:
Nguỵ Bá Dương 魏伯阳 là nhà luyện đan nổi tiếng thời Đông Hán, ông xuất thân từ danh gia vọng tộc, nhưng đối với việc làm quan không cảm thấy hứng thú, mà chỉ thích dưỡng tính tu đạo, một đời chuyên luyện đan thuật và nghiên cứu đạo pháp. Nguỵ Bá Dương đem tư tưởng Dịch học của Chu Dịch 周易 và Hoàng Lão mà từ đời Hán trở đi chủ trương dưỡng sinh cùng với phương pháp luyện đan của thần tiên gia kết hợp lại, sáng lập ra học thuyết đan đạo đặc biệt của mình, đồng thời viết Chu Dịch tham đồng khế 周易参同契, trứ tác này được hậu thế xưng là “vạn cổ đan kinh vương”万古丹经王.
Thời đại Nguỵ Bá Dương sinh sống, tuy nhiều người đang tìm thần đan trường sinh bất lão (cũng gọi là kim đan), nhưng chỉ có số ít người luyện chế loại đan dược này nơi thâm sơn cùng cốc. Nguỵ Bá Dương cũng cùng đệ tử tại núi sâu luyện đan. Nhưng người ngoài không biết Nguỵ Bá Dương rốt cuộc đang làm gì, bản thân ông cũng chỉ nói với mọi người là đang luyện tập phương pháp tu hành dưỡng sinh mà thôi. Nguỵ Bá Dương dẫn theo ba đệ tử, trải quan một thời gian khảo sát, ông phát hiện có hai đệ tử không có lòng tin đối với sự thành công của việc luyện đan, chỉ có một đệ tử họ Ngu 虞 là thành tâm nhất. Nguỵ Bá Dương quyết định khảo nghiệm hai đệ tử kia xem thử.
Ngày nọ, đương lúc Nguỵ Bá Dương và mấy đệ tử luyện một số đan dược thành công, ông nói với mấy đệ tử rằng:
- Kim đan tuy luyện thành, nhưng không biết nó có tác dụng hay không? uống vào có bị trúng độc hay không? Trước tiên chúng ta thử với con chó , nếu chó nuốt vào mà có thể bay, chứng tỏ đan dược luyện đã thành công, chúng ta cũng có thể uống được; nếu chó nuốt vào xuất hiện trúng độc hoặc bị chết, chứng tỏ đan dược này có độc, chúng ta cũng không thể dùng.
Thế là Nguỵ Bá Dương đem đan dược đã luyện xong cho con chó trắng ăn. Kết quả sau khi chó ăn qua đan dược chẳng mấy chốc bắt đầu xuất hiện phản ứng trúng độc, mắt trợn ngược, bốn chân run rẩy, ngã lăn ra đất chết. Nguỵ Bá Dương sau khi thấy tình huống đó nói rằng:
- Đan dược mà chúng ta luyện e là có vấn đề, đan luyện xong chó ăn bị chết, có thể là chúng ta vẫn chưa tìm ra bí quyết, nếu chúng ta dùng đan dược này e cũng giống như chó không tránh khỏi chết, các con nói thử giờ phải làm sao?
Một đệ tử trong số đó hỏi Nguỵ Bá Dương:
- Có phải thầy muốn uống đan dược này?
Nguỵ Bá Dương nói rằng:
- Thầy đã làm trái với nguyện vọng của người nhà và bạn bè là muốn thấy đi trên con đường làm quan, thế mà thầy đến núi này luyện chế đan được trường sinh bất lão, nếu không thể luyện thành tiên đan, khi về sẽ bị mọi người chê cười. Hiện cũng không thể quản được nhiều, dù sao việc sinh tử đã như vậy, thành hay không thành thầy cũng phải uống thử đan dược này.
Nói xong, Nguỵ Bá Dương đem đan dược bỏ vào miệng rồi nuốt. Đan được lập tức xuất hiện phản ứng độc tính, sắc mặt ông ta biến sang trắng bệch, môi tím tái, tay chân run rẩy, hai mắt trợn ngược, ngã lăn ra đất chết. Mấy đệ tử thấy tình hình đó, nhìn nhau, một đệ tử nói rằng:
- Sở dĩ chúng ta đến núi này luyện chế đan dược là vì để trường sinh bất lão, hiện dùng nó lại bị chết, phải làm sao đây?
Đệ tử họ Ngu thành tâm nhất nghĩ rằng:
Thầy hoàn toàn không phải là người bình thường, tại sao uống đan dược liền bị chết; hơn nữa thầy cũng nhìn thấy chó sau khi ăn vào bị chết, tại sao lại còn dùng? Nhất định trong đó có vấn đề, hay là thầy cố ý làm?
Nghĩ tới đó, thế là đệ tử nọ cũng đem đan dược ra nuốt, kết quả nuốt xong cũng chết. Hai đệ tử kia thấy thầy và sư huynh đệ cả hai đều chết, trong lòng thầm nghĩ:
Luyện đan là để cầu trường sinh, nếu dùng đan dược đó mà bị chết liền, chẳng bằng không dùng, còn có thể sống mấy chục năm trên đời.
Hai đệ tử nọ không uống đan dược, cùng nhau xuống núi. Họ nhanh chóng đi tìm quan tài để an táng thầy và sư huynh đệ.
Hai hai đệ tử đi khỏi, Nguỵ Bá Dương liền uống thuốc giải rồi đúng dậy, sau đó đem thuốc giải bỏ vào miệng của đệ tử và con chó đang nằm trên mặt đất. Một lát sau đệ tử và chó tỉnh lại. Nguỵ Bá Dương lập tức dẫn đệ tử và chó rời khỏi nơi luyện đan, chỉ để lại một phong thư cho hai đệ tử kia, nói rõ nguyên uỷ sự tình. Hai đệ tử sau khi đọc thư vô cùng hối hận.
Hoá ra khi luyện chế đan dược, nếu thời thần của đan dược không đủ, độc tính của nó sẽ khó mà tiêu trừ. Uống loại đan dược đó không chỉ không thành tiên, mà ngược lại còn bị trúng độc, xuất hiện tử vong tạm thời. Đan dược mà Nguỵ Bá Dương uống là loại đan được có độc tính, cho nên xuất hiện tình huống chết giả. Nhưng loại đan dược đó nếu trải qua luyện chế một thời gian nhất định thì nghe nói có thể luyện thành thần đan, trường sinh bất tử. Nguỵ Bá Dương cũng đang dùng phương pháp này để khảo nghiệm đệ tử của mình, khiến hai đệ tử không thành tâm đi mất, chỉ lưu lại đệ tử thành tâm cùng với ông tiếp tục luyện. Sau đó chẳng bao lâu luyện thành thần đan, hai người đều thành thần tiên.
Huỳnh Chương Hưng (chuonghung.com)
Quy Nhơn 17/7/2019
Nguyên tác Trung văn
NGUỴ BÁ DƯƠNG GIẢ TỬ THÍ ĐỆ TỬ
魏伯阳假死试弟子
Trong quyển
ĐẠO KINH CỐ SỰ
道经故事
Biên soạn: Dương Ngọc Huy 杨玉辉
Tứ Xuyên văn nghệ xuất bản xã, 2002